Onderhoud Kapitaalgoederen

Het beleidskader
I n 2020 zijn de beheerplannen Openbare Ruimte vastgesteld door de Raad. Dit betreft alle wegen, fietspaden, voetpaden, straatmeubilair, belijning, bermen en VRI's (verkeersregelinstallaties). Het GVVP (Gemeentelijk Verkeer en Vervoersplan) is in 2022 herijkt.

Consequenties van het beleidskader
Het GVVP richt zich op een veilige en vlotte doorstroming van het verkeer. Uitgangspunt is in de wegenstructuur onderscheid maken tussen de hoofdstructuur en woonstraten en openbaar vervoer en fietsverkeer stimuleren. In de beheerplannen Openbare Ruimte is gekeken hoe de gemeente zo efficiënt mogelijk de wegen met beperkte middelen in een veranderende samenleving kan beheren en onderhouden op het soberste niveau. Participatie van de inwoners, integraal werken en kijken naar innovatieve en duurzame mogelijkheden staan centraal.

Omdat de meeste wegen in de jaren zeventig en tachtig zijn aangelegd en in de begroting in vijftig jaar worden afgeschreven, staat de gemeente op korte termijn voor een grote vervangingsopgave. Door inspecties wordt de conditie van het wegdek in de gaten gehouden en kan het optimale moment voor vervanging worden bepaald. Bij de voorbereiding aan werk aan de wegen wordt gekeken hoe opvangen van regenwater en verkeerskundige herinrichtingen kunnen worden meegenomen in de vervanging van een wegdek. We betrekken daarbij in toenemende mate groen en biodiversiteit (minder steen, meer groen).

Realisatie
Tot en met 2024 wordt een dorpsgerichte aanpak gehanteerd. In 2023 wordt gestart met wegonderhoud in de kern Leersum. Wegonderhoud in andere dorpen wordt ook verder uitgevoerd. Daarnaast lopen nog een aantal grote rioolvervangingsprojecten, bijvoorbeeld Dennenhorst (Driebergen) en het project Wateroverlast Amerongen.

Wat betreft het GVVP wordt verder gewerkt aan de realisatie van verkeerskundige herinrichtingen bij scholen en verkeersveiligheid in het buitengebied. En er wordt gewerkt aan de voorbereiding van de doorfietsroute Utrecht-Veenendaal.

In 2023 wordt een VRI vervangen. Dit gebeurt op basis van prioriteit.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan wegen zijn in 2023 afgerond 4,2 miljoen euro, bestaand uit 1,0 miljoen euro aan apparaatskosten, 1,1 miljoen euro aan kapitaallasten en 1,6 miljoen voor regulier onderhoud. Het investeringsbedrag voor 2023 is 2,2 miljoen euro. Hiervan is een bedrag van 1,7 miljoen euro gereserveerd voor renovatie wegen en een bedrag van 83.000 euro voor vervanging van VRI’s. Er is ook een investeringsbedrag van 86.000 euro opgenomen voor vervanging van het databeheersysteem. Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.

Het beleidskader
Voor dit onderdeel is geen beleid opgesteld.  Het beheer van deze kunstwerken is opgenomen in de Beheerplannen Openbare Ruimte.

Consequenties van het beleidskader
De civieltechnische kunstwerken in de gemeente dienen een tweetal doelen. Enkele voorzieningen, bijvoorbeeld vlonders en steigers, dienen vooral een recreatief doel. Andere voorzieningen dienen een technisch doel, zoals het overbruggen van een watergang. Ook hier is veiligheid de basis van het opstellen van onderhoud- en vervangingsplannen. Ook hier was sprake van een achterstand met onderhoud en vervanging vanwege bezuinigingen. Er was jarenlang geen investeringsbedrag beschikbaar voor grote vervangingen. Dit leidde er toe dat op sommige locaties toe dat er civiele kunstwerken (zoals bruggen) verdwenen en niet terug konden komen. De gemeente heeft in het beheerplan opgenomen dat ook voor dit product vanaf 2021 een inhaalslag wordt gemaakt op het gebied van onderhoud en vervanging.

Realisatie
Voor de volledige vervanging of grote renovatie van een civiel kunstwerk is soms een dermate hoog bedrag nodig dat maar 1 object per jaar kan worden gerealiseerd. Dit gebeurt op basis van prioriteit, wat wordt vastgesteld op algemene staat van het object, frequentie van gebruik en veiligheid. In 2023 wordt een brug vervangen.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan civieltechnische kunstwerken zijn in 2023 afgerond 35.000 euro voor regulier onderhoud. Het investeringsbedrag voor 2023 is 117.000 euro.  Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.

Het beleidskader
Gunning vervangen en onderhouden openbare verlichting, goedgekeurd door de Raad in 2022.

Consequenties van het beleidskader
Het areaal van openbare verlichting is sterk verouderd. De gemeente stelt veiligheid en effectiviteit als uitgangspunten. Binnen de bebouwde kom zijn hoofdwegen en hoofdfietspaden verlicht. In het buitengebied zijn zeer gevaarlijke gebieden verlicht en van oudsher een aantal buitenwegen. Bij het opstellen van de nota nam duurzaamheid een centrale rol in. Verder heeft de lichtintensiteit in onze groene gemeente ook een effect op de fauna. De uitvoering van een project op grote schaal, vervangen van het gehele areaal, is een flinke investering.

Realisatie
De vervanging van het volledig areaal aan openbare verlichting is aanbesteed. In 2023 wordt gestart met vernieuwen van de lichtmasten. Dit zal per kern worden gerealiseerd. Zolang lichtmasten nog niet zijn vervangen wordt op basis van meldingen en inspecties onderhoud uitgevoerd.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan openbare verlichting zijn in 2023 afgerond 528.000 euro voor regulier onderhoud. Voor de vervanging van het totale areaal is in 2022 een investeringsbedrag van 4,7 miljoen euro beschikbaar gesteld, 2,5 miljoen euro voor vervanging van de lichtmasten en 2,2 miljoen euro voor vervanging van de armaturen. Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.

Het beleidskader
Het openbare groen bestaat uit vier onderdelen: bomen, bos- en natuurterreinen, plantsoenen en oever- en watervegetaties. In 2020 zijn de nieuwe beheerplannen  door de Raad goedgekeurd. Hier is voor openbaar groen voor de komende 4 jaar extra geld beschikbaar gesteld voor een inhaalslag van zowel onderhoud als vervanging. Op sectoraal niveau is er ook een bomenvervangingsplan gemaakt.  In de beheerplannen staat juist een integrale uitvoering centraal. Onze gemeente heeft een grote hoeveelheid openbaar groen. Dit kan op verschillende manieren worden ingezet voor duurzaam opvangen van regenwater, verbeteren van de biodiversiteit en terugdringen van hittestress. Voorbeelden zijn wadi's, infiltratieputten en natuurlijk afvoeren via sloten naar de Uiterwaarden. Er is beleid opgesteld om openbaar groen dat illegaal in gebruik is genomen terug te vorderen en te legaliseren. We stimuleren bewoners de inrichting en het onderhoudsniveau te verhogen. De gemeente heeft al vele jaren een participatie plan waarin inwoners samen met de gemeente afspraken kunnen maken om onderhoud van openbaar groen uit te voeren.

Consequenties van het beleidskader
In de afgelopen jaren is in alle dorpen een versobering van het openbaar groen uitgevoerd. Dat betreft voornamelijk meer onderhoudsintensieve beplanting verwijderen en meer grasvelden aanleggen.  Pleksgewijs vormen wij openbaar groen om naar natuurlijker groen dat minder onderhoud nodig heeft. Dit komt de biodiversiteit ten goede. Wij betrekken bewoners zo veel mogelijk bij het onderhoud. De nieuwe beheerplannen vragen om nog meer integraal aanpakken van onderhoud van riolering, wegen en openbaar groen. Dit zal de komende jaren van start gaan en vorm krijgen. Evaluatie van de uitgevoerde projecten geeft informatie over de effectiviteit van de maatregelen die in een bepaald gebied zijn genomen. Op basis van deze informatie zal in de volgende projecten worden bijgestuurd zodat de beschikbare middelen zo goed mogelijk kunnen worden ingezet.

Realisatie
In 2023 wordt verder gewerkt aan het opzetten van integrale projecten waarin openbaar groen een grotere rol speelt. Grotere biodiversiteit, bestrijding van hittestress en het opvangen van regenwater zijn maar een paar voorbeelden van doelstellingen die meegenomen kunnen worden bij het inrichten van de openbare ruimte en het openbaar groen in onze gemeente. En in 2023 zal wederom focus liggen op het planten van bomen in Leersum, dit betreft het project Herstelplan valwind Leersum.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan openbaar groen zijn in 2023 afgerond 4,2 miljoen euro, bestaand uit 1,0 miljoen euro aan apparaatskosten, 1,1 miljoen euro aan kapitaallasten en 1,6 voor regulier onderhoud. Structureel is in de begroting een bedrag van 558.000 euro opgenomen voor investeringen aan openbaar groen. Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.

Het beleidskader
In 2020 is beleidsplan Natuurlijk! Buitenspelen 2020 – 2030 vastgesteld. Dit plan de werkwijze en uitgangspunten rondom speelplekken en speelvoorzieningen voor de komende tien jaren. Door informeel spelen en spelen in de buitenruimte te stimuleren bevordert de gemeente ook de gezondheid van de jeugd, binnen de beschikbare middelen. Het samenwerken met inwoners creëert een speelcultuur die, binnen kaders, aansluit bij de behoefte van ouders en de kinderen.

Consequenties van het beleidskader
Uitgangspunt is dat in het bijzonder buiten spelen in een natuurlijke omgeving wordt bevorderd en dat het aanbod van speelvoorzieningen wordt geharmoniseerd. Participatie is voor dit onderwerp van groot belang. Het plan voorziet in behoud van 12 formele speelplekken die bereikbaar in de dorpen liggen. Deze 12 speelplekken noemt de gemeente centrale plekken. De overige 78 speelplekken met toestellen zijn op het moment dat vervanging aan de orde is beschikbaar voor initiatieven van inwoners.

Realisatie
Eén keer per jaar worden alle speeltoestellen technisch geïnspecteerd. Daarnaast vinden twee keer per jaar visuele controles plaats. Hiermee voldoen wij aan onze wettelijke zorgplicht.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan speelvoorzieningen zijn in 2023 afgerond 102.000 euro, bestaand uit 58.000 euro aan apparaatskosten en 44.000 euro voor regulier onderhoud. Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.

Het beleidskader
Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is vastgesteld in mei 2017. In januari 2020 is Voorstel Riolering Uitvoeringsprogramma en kostendekkingsplan goedgekeurd door de Raad. Hierin is voor  renovatie van de riolering over een periode van 4 jaar overgegaan naar dorpsgericht werken. En zoveel mogelijk relinen in plaats van de riolering vervangen. Bij relinen wordt een soort sok door het oude riool getrokken en met bepaalde technieken daarna uitgehard. Groot voordeel van deze vorm van renovatie is dat er niet hoeft te worden gegraven en er niets met de straat gebeurt. Daarnaast spelen nog wel een aantal grote projecten waarin de riolering moet worden vervangen. Participatie van inwoners speelt een grote rol tijdens de voorbereiding van deze projecten. In het teken van duurzaamheid wordt bij de meeste projecten gelijk een gescheiden riolering aangelegd zodat regenwater apart wordt afgevoerd en uiteindelijk terug vloeit naar de natuur. Deze projecten hebben een lange looptijd. Zoals bij het product wegen al is vermeld, geldt ook voor riolering dat in de jaren zeventig en tachtig het meeste is aangelegd. Dus ook hier staat de gemeente op korte termijn voor een grote vervangingsopgave. Ook speelt klimaatadaptatie een steeds grotere rol in onderhoud van de openbare ruimte.  Als uit inspecties blijkt dat het efficiënter is om een deel van het riool te vervangen wordt deze methode toegepast. Onze gemeente heeft ook nog een wateropgave vanuit het Waterschap en eigen ambities wat betreft duurzaamheid, infiltreren en gescheiden opvangen van regenwater. Ook daar zijn middelen voor beschikbaar gesteld.

Consequenties van het beleidskader
Het in het GRP beschreven beleid heeft tot doel om huishoudelijk afvalwater en regenwater op veilige en efficiënte wijze af te voeren. De uitgangspunten zijn dat we regenwater - dat relatief schoon is - zoveel mogelijk buiten het riool houden en dat we riolen die niet meer goed functioneren planmatig vervangen of relinen. De herinrichting van wegen en openbaar groen wordt zoveel mogelijk gelijktijdig met het riool ter hand genomen. Dit beperkt de kosten en vermindert overlast voor bewoners. Met het nieuwe plan om op grote schaal te gaan relinen wordt de overlast tijdens de uitvoering voor inwoners aanzienlijk verminderd.

Realisatie
In 2020 is de gemeente gestart met het uitvoeren van het herziene programma rioleringen. Dit is een volledig nieuwe vorm van riool onderhoud. Tijdens de voorbereiding moet goed in kaart worden gebracht waar relinen kan worden toegepast en welke delen van de riolering moeten worden vervangen. Van groot belang is om dit integraal te plannen met vervanging van wegen. Omdat bij relinen geen gescheiden riolering wordt aangebracht moet extra aandacht worden besteed aan alternatieve oplossingen om regenwater op te vangen. De verschillende mogelijkheden voor het opvangen van regenwater zijn wadi's, verticale infiltratie in putten of buizen, waterberging en infiltratie in de fundering.  Met een oog op de toekomst en de droogte in de zomer wordt ook gekeken naar ondergrondse opvangbassins. Onze gemeente ligt op een heuvelrug. Vooral in de dorpen Leersum en Amerongen is vanwege de hoogteverschillen de wateroverlast tijden hevige buien dermate ernstig dat relinen niet vanzelfsprekend de beste optie is. In Amerongen is een groot project in uitvoering waar in een deel van het dorp een gescheiden riolering wordt aangelegd en diverse maatregelen zijn getroffen voor het afvoeren of opvangen van grote hoeveelheden regenwater. Dit betreft een zeer groot project dat is opgedeeld in meerdere deelprojecten, een viertal van deze projecten zijn inmiddels afgerond. In 2023 wordt verder gewerkt aan deelgebieden 4 en 5. Daar wordt ook gewerkt aan klimaatadaptatie, particulieren kunnen zich opgeven voor afkoppelen van het regenwater van de daken. Er worden dan regentonnen neergezet en de afvoerpijpen vanaf de dakgoten wordt afgesloten.

De investeringsbedragen zijn per kern beschikbaar gesteld. Er wordt al gewerkt aan deelprojecten in de kernen Doorn en Driebergen, dit betreft voornamelijk relinen. In 2023 wordt gestart met werken in de kern Amerongen. Daarnaast loopt ook nog het rioolvervangingsprojecten Dennenhorst in Driebergen.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan riolering zijn in 2023 afgrond 5,5 miljoen euro, bestaand uit 834.000 euro aan apparaatskosten, 2,3 miljoen euro aan kapitaallasten en 2,4 miljoen euro voor regulier onderhoud. Verder is er een bedrag van 6,4 miljoen euro opgenomen aan inkomsten uit rioolheffing. Het investeringsbedrag voor 2023 is 2,2 miljoen euro. Dit betreft onder anderen een bedrag van 744.000 euro voor vervanging riolering Dennenhorst 2 en wat kleinere investeringen voor renovatie riolering in de kernen Amerongen en Driebergen. Verder is in het belang van duurzaamheid een structureel bedrag opgenomen van 198.000 euro voor de afvoer van hemelwater. Er is een bedrag van 3,2 miljoen euro in de voorziening onderhoud riolering en een bedrag van 125.000 euro in de spaarvoorziening riolering. Er zijn geen reserves.

Het beleidskader
De visie op vastgoed is nu bijna volledig ingebed in de organisatie. In 2023 worden de meerjarenonderhoudsplanningen geactualiseerd vanaf in 2024 het onderhoud gestructureerd uitgevoerd kan worden. Het gemeentelijk vastgoed moet in 2050 energieneutraal en aardgasvrij zijn.

Realisatie
Jagerspad 7 is uitgebreid om aan de vraag van de gebruikers voor de komende jaren tijdelijk te kunnen voldoen. Het Oostrom 3 wordt geschikt gemaakt voor onderwijs aan Oekraïense kinderen. De brandweerkazerne Driebergen wordt gerenoveerd en verduurzaamd. Het overige gemeentelijk vastgoed wordt de komende jaren verder verduurzaamd.

Financiën
De huidige budgetten zijn onvoldoende om het vastgoed risicogestuurd te kunnen onderhouden op niveau 3 van de NEN-norm 2767 en de eisen op grond van wet- en regelgeving. De gebouwen worden daarom jaarlijks binnen het beschikbare onderhoudsbudget onderhouden.  De noodzakelijke resterende budgetten voor onderhoud vastgoed ramen oplopend in de begroting. Dit resulteert in de volgende raming: voor 2023 € 435.000 en vanaf 2024 € 580.000. Urgent en onvoorzien onderhoud wordt direct uitgevoerd, meerjarig gepland onderhoud is hiermee vanaf 2024 structureel gedekt.

De geschatte vervangingswaarde is ongeveer 235 miljoen euro.

Het beleidskader
In maart 2018 heeft de raad de nota sportaccommodaties 2018-2022 ‘Sport en Ruimte’ vastgesteld. Daarnaast is het meerjaren investeringsplan (MIP 2020-2029) voor de buitensportaccommodaties geactualiseerd.

Consequenties van het beleidskader
In het kader van verduurzaming wordt traditionele veldverlichting vervangen door ledverlichting. De gemeente heeft als beheerder van kunstgrasvelden een zorgplicht, als het gaat om de milieurisico’s die de kunstgrasvelden met zich meebrengen. Om te voorkomen dat schadelijke stoffen (direct) in het milieu terechtkomen, worden kunstgrasvelden de komende jaren voorzien van kantplanken.

Realisatie
De benodigde capaciteit en de investeringen voor de komende jaren zijn inzichtelijk en aan de hand hiervan wordt uitvoering worden gegeven aan het beheer en onderhoud.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan buitensportaccommodaties zijn in 2023 afgerond begroot op € 2,5 miljoen, bestaande uit € 250.000 aan apparaatskosten, € 1.000.000 aan kapitaallasten, € 800.000 voor regulier onderhoud en € 450.000 aan bijdragen sportaccommodaties aan beheerstichtingen. Voor investeringen in buitensportaccommodaties is een bedrag van € 200.000 opgenomen in de begroting. Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.

Het beleidskader
De gemeente heeft het eigendom en beheer van negen - vijf algemene en vier historische - gemeentelijke begraafplaatsen: één in Maarn en in Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg en Leersum elk twee. Op de vier oude begraafplaatsen worden geen nieuwe graven meer uitgegeven en voeren vrijwilligers het onderhoud uit.

Consequenties van het beleidskader
De gemeente heeft in de afgelopen jaren uitbreidingen van de begraafcapaciteit gerealiseerd op de begraafplaatsen van Leersum en Doorn. Om de bezuiniging (gedeeltelijk) te kunnen halen, heeft de gemeente in Doorn een natuurbegraafplaats gerealiseerd. De vraag naar deze vorm van begraven is hoog, daarom wordt het areaal van deze natuurbegraafplaats vergroot.

Realisatie
In 2018 is een nieuwe beheer- en tarievenverordening begraafplaatsen vastgesteld met ingangsdatum 1 januari 2019. Het doel is de dienstverlening te verbreden en hiermee de inkomsten voor dit product te verhogen of in ieder geval op hetzelfde niveau te houden als de afgelopen jaren. In 2023 wordt de natuurbegraafplaats in Doorn verder uitgebreid.

Financiën
De lasten voor onderhoud aan begraafplaatsen zijn in 2023 afgerond 0.8 miljoen euro, bestaand uit 267.000 euro aan apparaatskosten, 83.000 euro aan kapitaallasten en 448.000 euro voor regulier onderhoud. Verder was er een bedrag van 0,9 miljoen euro opgenomen aan inkomsten uit begrafenisrechten. Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.

Het beleidskader
De gemeente heeft hiervoor geen specifiek beleidskader.

Consequenties van het beleidskader
Op dit moment is er geen vastgesteld beleid. Er zijn dan ook geen plannen voor de kunstwerken in onze gemeente.

Realisatie
Er zijn geen activiteiten, omdat er geen middelen beschikbaar zijn. Alleen bij gevaar of na meldingen van vernieling wordt beperkt onderhoud uitgevoerd.

Financiën
Voor dit product is geen exploitatiebudget begroot. Er zijn in 2023 ook geen investeringen opgenomen voor kunstwerken. Er is geen onderhoudsvoorziening en er zijn geen reserves.