Wat zijn de ontwikkelingen?
Klimaatadaptatie speelt een steeds belangrijker rol bij de inrichting en het beheer van de Openbare Ruimte. Het stimuleert een integrale en groene aanpak van de Buitenruimte. Een aanpak die soms andere beslissingen vraagt ten aanzien van de te nemen maatregelen, maar die ook kansen biedt. In 2023 en verdere jaren gaat dat steeds meer wringen met doorgevoerde bezuinigingen in het groen en het sobere onderhoudsniveau waarvoor de gemeente nu aan de lat staat.
Het herstelplan valwind Leersum is in 2022 in samenwerking met bewoners, provincie, natuurorganisaties en andere betrokkenen tot stand gekomen. In 2023 zal dit plan in uitvoering worden gebracht. Waar mogelijk zal ook integraal “werk met werk” gemaakt worden. Onderhoudswerkzaamheden aan verharding en riolering worden zoveel mogelijk gecombineerd met de aanplant van nieuwe groenstructuren.
De inrichting en beheer van onze openbare ruimte wordt zo veel mogelijk integraal opgepakt. De interne bedrijfsvoering krijgt daarom ook veel aandacht in 2023. Projectmatig en planmatig werken wordt verder vormgegeven. Processen hiervoor worden breder opgepakt en geborgd in de organisatie. Hierbij is ook goed inzicht en sturing op rollen, taken en bevoegdheden van onze medewerkers van essentieel belang. Dit wordt in 2023 vormgegeven. Kennis en kwaliteit van onze eigen organisatie en die van de markt worden hierbij samen, in goede balans, ingezet.
Alle gegevens van onze openbare ruimte worden verwerkt in beheersystemen. In 2023 moet ons systeem vervangen worden. Waar mogelijk werken we hierbij toe naar één integraal beheersysteem waarin alle aspecten van de openbare ruimte een plek kunnen krijgen.
Groen
De uitvoering van de in 2020 vastgestelde beheerplannen brengt voor Groen zorgen met zich mee. Het huidige beheerniveau C (sober en net geen kapitaalsvernietiging) staat onder druk door afnemende beheerbudgetten als gevolg van doorgevoerde budgetverschuivingen. Het verhogen van het beheerniveau van groen, om bij te kunnen dragen aan andere beleidsdoelstellingen (op gebied van klimaat, hittestress, biodiversiteit, waterberging en leefbaarheid) is niet mogelijk. Koppeling met andere beleidsterreinen is nodig voor meer inrichtingskwaliteit. Hier liggen mogelijkheden met subsidies, echter moet ook gezocht worden naar middelen voor een duurzaam beheer om een en ander in stand te kunnen houden (beheer).
Eind 2022 wordt de evaluatie van het bermbeheer van de afgelopen 5 jaar afgerond. Dit geeft inzicht in de behaalde resultaten en mogelijkheden om keuzes te maken voor de toekomst. Hiermee zal actief worden bijgedragen aan het vergroten van de biodiversiteit. In 2023 zullen ook de opdrachten voor het maaien opnieuw worden aanbesteedt en hierop worden afgestemd.
In 2023 zal verder uitvoering worden gegeven aan de eerder opgestelde (bomen)vervangingsplannen. Ook zal in 2023 een evaluatie van alle groenopdrachten aan derden plaatsvinden in verband met aflopende contracten. Dit gebeurt gelijktijdig met de doorontwikkeling van onze interne bedrijfsvoering waarbij het herijken van het takenpakket, de rollen en bevoegdheden een plek krijgt.
Begraafplaatsen
De gemeente gaat in 2023 de uitbreiding voor het natuur begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats in Doorn verder vormgeven. Onderzoek naar het aangrenzende bosperceel is afgerond. Een toekomstige uitbreiding is mogelijk en de planvorming hiervoor, inclusief benodigde procedures zullen in 2023 plaatsvinden zodat realisatie zo snel mogelijk kan plaatsvinden.
Wegen
In 2023 wordt middels de dorpsgerichte aanpak het achterstallig onderhoud aangepakt in Leersum. Uiteraard blijven de wegen inclusief bermen, bebording en belijning in andere dorpen ook onder de aandacht en krijgen onderhoud wanneer dat nodig is. In 2023 zal een actualisatie plaatsvinden van de huidige wegenlegger en het huidige beheersysteem.
Door de invloed van Covid-19 maar vooral door de oorlog in Oekraïne zijn de prijzen van onder andere olie en gas flink gestegen. Olie en gas zijn nodig voor de productie voor asfalt. De prijzen voor het maken of onderhouden van een asfaltweg zijn het afgelopen jaar met één derde gestegen ten opzichte van de prijsafspraken die de gemeente in 2020 met de aannemer van het contract asfalt had.
In 2023 wordt vervolg gegeven aan het vernieuwen van de lichtmasten, vanuit het nieuwe contract dat eind 2022 gestart is.
Riool en water
Op basis van de actuele beheerdata wordt in 2023 een Systeem Stedelijk Water (SSW) voor de dorpen “Driebergen, Doorn, Leersum, Amerongen en Overberg” opgesteld. De afronding meten en monitoren afvalwater Maarn en Maarsbergen gaat in 2024 plaats vinden. Aansluitend start in Maarn en Maarsbergen het SSW. Het SSW geeft inzicht in het functioneren van de bestaande watersystemen, risico’s richting toekomstige regenbuien, berekenen en bepalen van kansrijke verbetermaatregelen en dient als input voor het uitvoeringsprogramma water en klimaatplan.
In 2023 wordt voor het eerst in de gemeente Utrechtse Heuvelrug het beleid (uitvoeringsprogramma) water en klimaatplan opgesteld. Daarin wordt strategisch de totale opgave van water, riolering en klimaat inclusief een kostendekkingsberekening opgenomen. Deze vervangt het Gemeentelijk Rioleringsplan en is een stuk uitgebreider.
Eind 2022 is de inspectie van alle vrij-verval riolering in alle dorpen afgerond. Een flinke klus die helpt om in 2023 de grootschalige verbeteropgave voor de riolering integraal met wegen en groen samen uit te voeren via een dorpsgerichte aanpak.
Afvalinzameling en verwerking
De feitelijke uitvoering van het project Afval scheiden in de Hoogbouw dat in 2022 gestart is, wordt in 2023 voortgezet. Bij hoogbouw complexen worden faciliteiten voor PMD (lege verpakkingen van Plastic, Metaal en Drinkpakken) geplaatst. Aangezien iedere locatie verschillend is en betrokkenheid van de bewoners belangrijk, is maatwerk en goede communicatie een belangrijke vereiste.
Sinds 2013 ontving de gemeente jaarlijks een vergoeding vanuit het Afvalfonds voor de bestrijding van zwerfafval. Dit hebben wij ingezet voor de uitvoering van ons Actieplan Zwerfafval. Deze systematiek van vergoeding loopt eind 2022 af. Vanaf 2023 wordt de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor eenmalige plastic voorwerpen van kracht en moeten producenten en importeurs de kosten vergoeden van het opruimen van het zwerfafval. De feitelijke start van de uitkering wordt pas in de loop van 2024 verwacht. Om de continuïteit van de inzet voor zwerfafval van zowel gemeente als inwoners te waarborgen, worden de uitvoeringskosten tijdelijk gedekt vanuit de Voorziening tariefsegalisatie afval.
De voorziening tariefsegalisatie afval laat een surplus zien. Deze voorziening heeft als doel om tariefschommelingen (bij bestaand beleid) op te vangen. Door prijsstijgingen en hoge inflatie is de verwachting dat de kosten voor afval in de komende jaren ook gaan stijgen. Om fluctuaties en tariefsschommelngen zoveel mogelijk te voorkomen, wordt voorgesteld om het surplus niet eenmalig uit te keren, maar om het meer gelijkmatig te verdelen over de jaren. Dit leidt tot een tariefdaling in 2023 (een daling van 1,74%) en ook voor 2024 tot en met 2026 wordt voorgesteld om indien mogelijk jaarlijks € 100.000,- te onttrekken uit de voorziening ten gunste van het tarief.
Terugdringen restafval
Als de raad in september 2022 besluit om een prijsprikkel in te voeren om restafval verder terug te dringen, dan staat 2023 in het teken van de voorbereidingen voor deze overgang. Zo niet, dan is voortzetting en verdere verbetering van de huidige werkwijze de belangrijkste opgave.
Nieuw Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP)
Er wordt een nieuw Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP) ontwikkeld. Aansluiting vinden op de omgevingsvisie en de raadsbrede afspraken is daarbij een voorwaarde. De focus voor 2023 ligt daarnaast bij het verder uitvoering geven aan de projecten zoals die vanuit de Herijking GVVP 2017-2021 in februari 2022 zijn vastgesteld
Veiligheid
Verkeersveiligheid kan binnen projecten in de openbare ruimte een nog hogere prioriteit krijgen als gevolg van de Rijksimpuls op dit gebied. Vanuit het Rijk is voor deze gemeente een maximum bedrag van € 291.900,- beschikbaar gesteld (dekkingsgraad subsidie bedraagt 50%). Door deze Rijksimpuls worden extra maatregelen op het gebied van verkeersveiligheid beter realiseerbaar. Een voorbeeld hiervan, zijn de onderhoudswerkzaamheden aan de Dorpsstraat in Doorn waarbij door deze impuls extra aandacht wordt gegeven aan de fiets.
Een tweetal verkeersregelinstallaties is technisch gezien ver voorbij hun levensduur. Bij vervanging van deze regelingen wordt ook bekeken of er alternatieve oplossingen mogelijk zijn.
Duurzame mobiliteit
We zetten ons in voor behoud van de intercitystatus van het station Driebergen-Zeist. In nauwe samenwerking met de gemeente Zeist kijken naar het ontwikkelpotentieel binnen dit gebied om op die wijze tot een regiopoort te komen.
We besteden aandacht aan duurzame mobiliteit oa. door het stimuleren van elektrisch rijden door laadpalen te plaatsen (voor zowel auto als fiets) en projecten uit te voeren op het gebied van deelmobiliteit (deelauto en -fietssystemen) en goederenstromen (alternatieven voor pakketbezorging zoals pakketwanden).