Wat zijn de ontwikkelingen?
Energietransitie: Klimaatwet en Klimaatakkoord
In 2015 heeft Nederland in Parijs met vele andere landen afgesproken onze CO₂-uitstoot te verkleinen. Nederland stelt zich ten doel te komen tot een vermindering van de CO₂-uitstoot van 55% in 2030 ten opzichte van 1990, en klimaatneutraal in 2050. Deze doelen liggen vast in de Klimaatwet. Hoe we als Nederland deze doelen gaan behalen, staat in het Nationaal Klimaatakkoord. Gemeenten hebben hierin een regierol gekregen.
Voor de gemeente betekent dit onder andere het volgende:
In de regio U16 werkt de gemeente aan een Regionale Energiestrategie (RES). In de RES 1.0 staat hoe de regio 1,8 Terawattuur (TWh) aan wind- en zonne-energie in 2030 wil opwekken en welke warmtebronnen mogelijk beschikbaar zijn. Daarnaast zet de regio in op energiebesparing en meer zon op daken. In het regionaal uitvoeringsprogramma is vastgesteld hoe we hier de komende tijd samen verder aan werken. De voortgang binnen de RES wordt iedere twee jaar gemonitord. Een eventuele herijking van de RES vindt plaats op het moment dat de deelnemers daar gezamenlijk toe besluiten.
- De gemeente heeft een deelopgave van 0,08 TWh tot 1 april 2025 vastgesteld. Dit kan gehaald worden met zonnevelden of door innovatieve (vernieuwende) technieken. Windturbines zijn uitgesloten tijdens de coalitieonderhandelingen van 2022. In 2021 heeft de gemeente een uitvraag aan de markt gedaan om te komen met initiatieven voor zonnevelden. Hieruit zijn twee initiatieven geselecteerd, die in 2022 hun plannen verder mogen uitwerken en een vergunningaanvraag mogen indienen. Deze twee zonnevelden leveren samen echter te weinig op om de opgave van 0,08 TWh te bereiken. In 2023 wordt daarom een nieuwe uitvraag georganiseerd.
- De gemeente heeft een aanvraag ingediend bij het Rijk om de mogelijkheden voor een zonnelint langs de A12 gezamenlijk uit te werken. We verwachten dat onze vraag gehonoreerd wordt en dat we in 2023 of 2024 kunnen starten.
- Om het plaatsen van zonnepanelen op daken te stimuleren, stelt de gemeente een actieplan op. Ook binnen RES verband wordt hier aan gewerkt.
- De gemeente gaat in 2023 verder met de Wijkaanpak Uit de Transitievisie Warmte. Er is een aantal eerste wijken gekozen waar kansen zijn om samen aan de slag te gaan. In twee van deze wijken is in 2022 het traject ‘Duurzame Wijk’ gestart, namelijk in Driebergen Wildbaan/Dennenburg en in Maarn Driesprong/De Hofjes. Daarna wordt een vergelijkbaar traject opgestart in de volgende twee of drie startwijken. Het rijk stelt meer geld beschikbaar aan gemeenten voor de energietransitie. We onderzoeken op welke manier we de gemeentelijke aanpak kunnen versnellen. We lopen daarbij aan tegen grenzen van wat er mogelijk is, door de toenemende problematiek van energie-armoede, tekorten op de arbeidsmarkt (ook voor de isolatie- en installatiebranche) en tekorten aan materieel (zonnepanelen en warmtepompen zijn slecht leverbaar). We zoeken naar wat er wel kan en zetten daar vol op in.
- Daarnaast loopt een aantal lokale activiteiten en projecten door in 2022 en 2023, waarbij steeds het betrekken van de samenleving en het ondersteunen van initiatieven van inwoners en andere stakeholders belangrijke aspecten zijn. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om acties gericht op energiebesparing, het verduurzamen van woningen en gebouwen en het stimuleren van de aanleg van zonnepanelen op daken. Hiervoor heeft de gemeente het Regionale Energieloket JouwHuisSlimmer en werkt de gemeente samen met energieambassadeurs en lokale organisaties. De gemeente is blij met de inzet vanuit de samenleving hierbij.
- Tevens faciliteert de gemeente inwoners bij het isoleren van woningen door het aannemen van de Wet natuurbescherming met het Soorten Management Plan. Zo worden particuliere eigenaren, maatschappelijke organisaties en (commerciële, particuliere en sociale) huurders ontzien van de kosten van een ecologische ontheffing.
- De gemeente stelt in 2022/2023 een nieuw plan op om particuliere woningeigenaren te ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning, in het kader van het Nationaal Isolatieprogramma.
- Energiearmoede is een nieuwe opgave, met toenemende aandacht.
- We werken verder aan het Lokaal Klimaatakkoord met klimaatpartners en bewoners.
- Ook werkt de gemeente aan het faciliteren van duurzame mobiliteit (bijvoorbeeld laadpaalinfrastructuur) en het ondersteunen van bedrijven bij het verduurzamen.
- De gemeente blijft het eigen vastgoed en wagenpark verduurzamen
De gemeente maakt een nieuw duurzaamheidsplan waarin de nieuwe ambities en opgaven en het nieuwe beleid zijn verwerkt. Ook gaat de gemeente de Klimaatroutekaart actualiseren waarmee de gemeentelijke ambitie in lijn komt met de landelijke ambitie.
Bodemtaken en ondergrond
Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet krijgen alle gemeenten bevoegd gezag voor de (chemische) kwaliteit van de vaste bodem. De provincie blijft verantwoordelijk voor de grondwaterkwaliteit. De taken en bevoegdheden voor bodemkwaliteit en saneringsprojecten draagt de provincie over naar de gemeente. Hiermee verschuiven ook de kosten van de provincie naar de gemeente. Hiervoor worden komend jaar afspraken gemaakt met provincie en andere partijen (zoals de Omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU) over de toekomstige samenwerking en de verdeling van taken en verantwoordelijkheden.